Zastanawiasz się czy choroba na którą chorujesz Ty lub ktoś Ci bliski należy do układowych zapaleń naczyń?
Nazewnictwo zapaleń zmieniało się na przestrzeni lat.
Przykładowo eponim „Ziarniniak Wegenera” został zastąpiony nazwą „ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń” lub Granulomatosis with polyangiitis (GPA) albo, gdy są obecne przeciwciała – zapalenie naczyń związane z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów (ANCA – asssociatedvasculitis – AAV). Nazwę „Wegener” zmieniono ze względu na światowe tendencje do zastępowania eponimów medycznych nazwami o znaczeniu klinicznym oraz po ujawnieniu nazistowskiej przeszłości lekarza Friedricha Wegenera.
Zapalenia naczyń dzieli się ogólnie na 2 grupy: infekcyjne (wywołane bezpośrednio przez inwazję i namnażanie się drobnoustroju chorobotwórczego w ścianie naczynia) i nieinfekcyjne.
Obecna klasyfikacja i nazewnictwonieinfekcyjnych zapaleń naczyń oparte na konsensusie opracowanym w trakcie konferencji International Chapel Hill Consensus Conference w 2012 r. W tabeli przedstawiony podział nieinfekcyjnych zapaleń naczyń. Podział uwzględnia m. in. kaliber zajętych naczyń (małe, duże, średnie) oraz przyczynę zapalenia naczyń – jeśli jest znana.
| Nazewnictwo zapaleń naczyń według International Chapel Hill Consensus Conference 2012 |
| zapalenie dużych naczyń
· zapalenie tętnic Takayasu · olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic |
| zapalenie średnich naczyń
· guzkowe zapalenie tętnic · choroba Kawasakiego |
| zapalenie małych naczyń zapalenie naczyń związane z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów (ANCA-asssociatedvasculitis – AAV) · mikroskopowe zapalenie naczyń (microscopicpolyangiitis – MPA) · eozynofilowaziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (Churga i Strauss) (eosinophilicgranulomatosis with polyangiitis – EGPA) zapalenie małych naczyń związane z kompleksami immunologicznymi (immunecomplex small vesselvasculitis) · choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej (anti-glomerularbasementmembrane [anti-GBM] disease) · zapalenie naczyń związane z krioglobulinemią · zapalenie naczyń związane z przeciwciałami IgA (Henocha i Schönleina) (IgAvasculitis – IgAV) · pokrzywkowe zapalenie naczyń z hipokomplementemią (zapalenie naczyń związane z anty-C1q) |
| zapalenie różnych naczyń
· zapalenie naczyń w chorobie Behçeta · zapalenie naczyń w zespole Cogana |
| zapalenie naczyń jednego narządu
· leukocytoklastyczne zapalenie naczyń skóry · zapalenie tętnic skóry · pierwotne zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego · izolowane zapalenie aorty · inne |
| · zapalenie naczyń w chorobie układowej toczniowe zapalenie naczyń
· reumatoidalne zapalenie naczyń · sarkoidalne zapalenie naczyń · inne |
| zapalenie naczyń o prawdopodobnej etiologii
· zapalenie naczyń z krioglobulinemią związane z zakażeniem HCV · zapalenie naczyń związane z zakażeniem HBV · kiłowe zapalenie aorty · zapalenie naczyń z odkładaniem kompleksów immunologicznych związane z lekami · zapalenie naczyń z ANCA związane z lekami · zapalenie naczyń związane z nowotworem · inne |
| Tabela. Nazewnictwo zapaleń naczyń według International Chapel Hill Consensus Conference 2012 |
| zapalenie dużych naczyń (largevesselvasculitis – LVV) zapalenie tętnic Takayasu (Takayasuarteritis – TAK) olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic (giantcellarteritis – GCA) |
| zapalenie średnich naczyń (medium vesselvasculitis – MVV) guzkowe zapalenie tętnic (<em>polyarteritisnodosa – PAN) choroba Kawasakiego (Kawasaki disease – KD) |
| zapalenie małych naczyń (small vesselvasculitis – SVV) zapalenie naczyń związane z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów (ANCA-asssociatedvasculitis – AAV) mikroskopowe zapalenie naczyń (microscopicpolyangiitis – MPA) ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (Wegenera) (granulomatosis with polyangiitis – GPA) eozynofilowaziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (Churga i Strauss) (eosinophilicgranulomatosis with polyangiitis – EGPA) zapalenie małych naczyń związane z kompleksami immunologicznymi (immunecomplex small vesselvasculitis) choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej (anti-glomerularbasementmembrane [anti-GBM] disease) zapalenie naczyń związane z krioglobulinemią (cryoglobulinemicvasculitis – CV) zapalenie naczyń związane z przeciwciałami IgA (Henocha i Schönleina) (IgAvasculitis – IgAV) pokrzywkowe zapalenie naczyń z hipokomplementemią (hypocomplementemicurticarialvasculitis – HUV) (zapalenie naczyń związane z anty-C1q) |
| zapalenie różnych naczyń (variablevesselvasculitis – VVV) zapalenie naczyń w chorobie Behçeta (Behçet’sdisease – BD) zapalenie naczyń w zespole Cogana (Cogan’ssyndrome – CS) |
| zapalenie naczyń jednego narządu (single-organ vasculitis – SOV) leukocytoklastyczne zapalenie naczyń skóry (cutaneousleukocytoclasticangiitis) zapalenie tętnic skóry (cutaneousarteritis) pierwotne zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego (primary central nervous system vasculitis) izolowane zapalenie aorty (isolatedaortitis) inne |
| zapalenie naczyń w chorobie układowej (vasculitisassociated with systemicdisease) toczniowe zapalenie naczyń (lupusvasculitis) reumatoidalne zapalenie naczyń (rheumatoidvasculitis) sarkoidalne zapalenie naczyń (sarcoidvasculitis) inne |
| zapalenie naczyń o prawdopodobnej etiologii (vasculitisassociated with probableetiology) zapalenie naczyń z krioglobulinemią związane z zakażeniem HCV (hepatitis C virus-associatedcryoglobulinemicvasculitis) zapalenie naczyń związane z zakażeniem HBV (hepatitis B virus-associatedvasculitis) kiłowe zapalenie aorty (syphilis-associatedaortitis) zapalenie naczyń z odkładaniem kompleksów immunologicznych związane z lekami (drug-associatedimmunecomplexvasculitis) zapalenie naczyń z ANCA związane z lekami (drug-associated ANCA-associatedvasculitis) zapalenie naczyń związane z nowotworem (cancer-associatedvasculitis) inne |
| na podstawie: J.C. Jennette i wsp., ArthritisRheum., 2013; 65: 1–11; doi: 10.1002/art.37 715 |